Dojrzałość emocjonalna
Rozwój każdego człowieka wiąże się z doświadczaniem różnego rodzaju stresów.
Coraz bardziej stresogenne warunki życia, wpływają przede wszystkim na dzieci. Odczuwanie przez dziecko konkretnej sytuacji jako stresującej zależy od odporności i wrażliwości dziecka oraz otaczającego je środowiska:
- rodzinnego,
- szkolnego,
- społecznego,
- kulturowego.
Objawami stresu są:
- Objawy w zakresie układu pokarmowego np. bóle brzucha, nudności, wymioty, częste lub luźne stolce itp.
- Objawy w zakresie klatki piersiowej np. przyspieszona akcja serca, krótki oddech, dyskomfort w klatce piersiowej.
- Objawy ze strony układu moczowo-płciowego np. częste oddawanie moczu, dyskomfort przy oddawaniu moczu.
- Inne np. bóle głowy, świąd skóry, zgrzytanie zębami (często postrzegane przez rodziców jako objaw robaczycy), uczucie ciała obcego w gardle zwane „gałką histeryczną”.
Świadomość powagi problemu sprawiła, że została opracowana charakterystyka stresu współczesnych dzieci:
- „Zbyt wiele, zbyt wcześnie” – zwiększona różnorodność zjawisk szkodliwych wśród dzieci (zachowania autoagresywne, w tym samobójcze, używanie substancji psychoaktywnych, przemoc) z obniżeniem granicy wieku dzieci, które są na te zjawiska narażone.
- „Zbyt wiele dobrego” – nadmierna stymulacja dzieci licznymi zabawkami, dobrami materialnymi, grami komputerowymi i mediami powoduje, że dzieci mają problem z samodzielnym zorganizowaniem czasu, regulacją własnych emocji, radzeniem sobie z nudą. Czasem skutkuje to presją, by być najlepszym i patologicznym współzawodnictwem w grupie rówieśniczej.
- „Zbyt mało dobrego”- brak uwagi, miłości i bliskości ze strony rodziców zaabsorbowanych swoim życiem sprawia, że dziecko pozostaje często pod opieką osób trzecich. Zaburza to rozwój więzi z rodzicami, stabilność emocjonalną i poczucie bezpieczeństwa u dziecka.
- „Za dużo stresu – za mało rodziny” –w ostatnich latach rośnie ilość rozwodów. Zwiększa się liczba dzieci wychowywanych przez jednego z rodziców lub przez oboje na zmianę. Rośnie też ilość tzw. rodzin patchworkowych. Rozwiedzeni rodzice wchodzą w nowe związki, zmienia się struktura rodziny, pojawia się nowe rodzeństwo. Taka sytuacja może osłabiać poczucie bezpieczeństwa dziecka i stanowić dla niego stres.
- „Zbyt dużo stresu nadmiernego” – doświadczanie stresu zbyt intensywnego (przekraczającego możliwości adaptacji dziecka) skutkuje zaburzeniami w funkcjonowaniu młodego organizmu.